Soạn bài Tiếng Thu

Chủ thể trữ tình: Em

Xuất hiện theo dạng thức là một chủ thể ẩn

Ý nghĩa nhan đề:

• Nhan đề “Tiếng thu” cũng đồng nghĩa với tiếng lòng, tiếng nói con tim của một tình yêu câm lặng.
• Tác giả mượn mùa thu để nói thay tiếng lòng mình, muôn đời vẫn rất ban sơ, vẫn muốn được ngơ ngác trong tình yêu.

Bài thơ là lời của tác giả nói với nhân vật em về tình yêu qua mùa thu.

Giọng điệu thái độ: nhẹ nhàng, tình cảm, tha thiết.

Bức tranh mùa thu được gợi mở trong câu hỏi thứ nhất: Mùa thu với ánh “trăng mờ” thơ mộng đã về nhưng lại khiến cho chúng ta thấy buồn man mác và mơ hồ.

Khung cảnh mùa thu thật đẹp hiện ra rõ nét nhưng lại không còn lãng mạn vì tiếng lá thu “xào xạc” và hình ảnh chú nai vàng đang đứng một mình ngơ ngác thật cô đơn.

Hình ảnh người cô phụ nhớ chồng đang chinh chiến nơi xa khiến cho chúng ta hiểu được sao mùa thu lại man mác buồn.

Mùa thu lãng mạn là vậy nhưng hạnh phúc của người cô phụ đang không được trọn vẹn.

Bài thơ miêu tả hình ảnh mùa thu đẹp đẽ của quê hương và những người phụ nữ chờ đợi chồng trở về.

Bài thơ được sáng tác theo thể thơ ngũ ngôn.

Tiếng thu là bức tranh thiên nhiên được vẽ bằng hồn, bằng cả điệu nhạc rất riêng của tâm hồn thi sĩ. Cái hay của bài thơ này không nằm ở câu chữ.

Nó hoàn toàn siêu thoát, là cái hồn phảng phất đâu đó đằng sau những con chữ rất sáng tỏ mà lại vời vợi mông lung kia. Những giá trị tiêu biểu và xuất sắc trong việc sử dụng ngôn từ của Lưu Trọng Lư thể hiện trong tác phẩm Tiếng thu ở nhiều phương diện như bố cục, âm điệu, âm hưởng, tiết tấu, vần nhịp,…

Bài thơ Tiếng thu được sáng tác theo phong cách lãng mạn.

Biểu hiện: Bài thơ có khuynh hướng phá vỡ các quy phạm nhằm giải phóng con người, bộc lộ cá tính một cách tự do nhất. Bài thơ bứt phá khỏi những khuôn khổ thi luật và ngôn ngữ của thơ văn trung đại, giải phóng cái tôi thời hiện đại và cá tính sáng tạo của nhà văn.

a. Cách cảm nhận và gợi tả bức tranh mùa thu

• Bài thơ Thu vịnh cái thanh, cái nhẹ, cái cao của nhà thơ. Nó mang cả tinh thần và cả cảnh mùa thu của miền Bắc và cũng chất chứa trong đó là nỗi u uẩn của thi nhân.
• Bài thơ Tiếng thu, mùa thu cũng khiến cho Lưu Trọng Lư có rất nhiều cảm xúc. Tác giả đã chọn cho mình một góc riêng để ngắm thu để mơ mẩn về thu để rồi đứng ngồi không yên khi cảm xúc ùa về.

b. Cách thể hiện tình cảm, tâm trạng của chủ thể trữ tình

Bài thơ Tiếng thu thể hiện tâm trạng qua hình ảnh mùa thu man mác, buồn bã với người cô phụ nhớ chồng. Trong khi đó Thu vịnh thể hiện cảm xúc qua khung cảnh mùa thu tĩnh lặng, sâu lắng với những tô điểm nhỏ nhưng trìu mến.

Hình ảnh mùa thu trong bài thơ Tiếng thu không chỉ là khung cảnh thiên nhiên mà còn là phương tiện để tác giả thể hiện tâm trạng, tình cảm sâu lắng. Mùa thu với ánh “trăng mờ” thơ mộng tạo nên không khí mơ hồ, buồn man mác, phù hợp với tâm trạng của người phụ nữ đang chờ đợi.

Tiếng lá thu “xào xạc” và hình ảnh chú nai vàng đứng một mình ngơ ngác càng làm tăng thêm nỗi cô đơn, nỗi nhớ nhung của nhân vật. Qua đó, Lưu Trọng Lư đã khéo léo sử dụng thiên nhiên làm “gương soi” tâm hồn, tạo nên sự giao hòa giữa cảnh và tình một cách tự nhiên, chân thực.