Soạn bài Hai cõi U Minh chi tiết, đầy đủ giúp học sinh lớp 12 nắm vững nội dung, nghệ thuật và ý nghĩa của tác phẩm nổi tiếng của nhà văn Sơn Nam. Bài soạn bao gồm đáp án cho tất cả các câu hỏi trong SGK với lời giải rõ ràng, dễ hiểu.
TRƯỚC KHI ĐỌC HAI CÕI U MINH
Trước khi đọc tác phẩm, các em cần tìm hiểu về tác giả Sơn Nam và đặc điểm của thể loại truyện dân gian Nam Bộ để hiểu rõ hơn về bối cảnh và giá trị của tác phẩm.
TRONG KHI ĐỌC HAI CÕI U MINH
Trong quá trình đọc, các em cần chú ý đến những yếu tố kì ảo, hình ảnh nhân vật Cai Thoại và thông điệp về mối quan hệ hài hòa giữa con người và thiên nhiên.
SAU KHI ĐỌC HAI CÕI U MINH
Sau khi đọc Hai cõi U Minh, các em cần trả lời các câu hỏi sau để củng cố kiến thức và hiểu sâu về tác phẩm:
Nội dung chính
Truyện kể về Cai Thoại – người đầu tiên mở đất vùng U Minh, khả năng chinh phục và hòa hợp với loài cọp của ông. Tác phẩm thể hiện tinh thần dũng cảm, trí tuệ của con người Nam Bộ trong việc khai hoang lập nghiệp và mối quan hệ hài hòa giữa con người với thiên nhiên.
Câu 1 (Trang 45 SGK Ngữ văn 12 Tập 1)
Đoạn tóm tắt in nghiêng của văn bản có tác dụng gì?
Chọn đáp án A: Giúp người đọc hình dung được bối cảnh câu chuyện.
Câu 2 (Trang 45 SGK Ngữ văn 12 Tập 1)
Dòng nào sau đây nêu nội dung chính của văn bản?
Chọn đáp án C: Truyện viết về Cai Thoại chinh phục cọp và giai thoại về ông.
Câu 3 (Trang 46 SGK Ngữ văn 12 Tập 1)
Truyện được kể từ điểm nhìn của ai?
Chọn đáp án B: Người kể chuyện, tự xưng là “chúng tôi”.
Câu 4 (Trang 46 SGK Ngữ văn 12 Tập 1)
Nguyên nhân nào khiến cho truyện có màu sắc vừa hư vừa thực?
Chọn đáp án D: Quá trình mở đất U Minh được kể bằng câu chuyện có nhiều yếu tố kì lạ, kì ảo.
Câu 5 (Trang 46 SGK Ngữ văn 12 Tập 1)
Ý nào sau đây nêu lên giá trị nhận thức của truyện Hai cõi U Minh?
Chọn đáp án A: Giúp người đọc hiểu về cuộc sống và con người thời mới mở vùng đất U Minh.
Câu 6 (Trang 46 SGK Ngữ văn 12 Tập 1)
Nêu tác dụng của yếu tố kì ảo được tác giả sử dụng trong truyện.
Yếu tố kì ảo nổi bật trong chuyện là chiếc áo của ông Cai, còn vương mùi ông Cai nên ai mặc áo vào rừng quát to thì cọp sẽ rút lui. Thậm chí chỉ cần vào rừng xưng danh hiệu vắn tắt “tao là Cai Thoại đây” cọp đều chạy trốn.
Qua đó tác giả muốn thể hiện sức mạnh của con người Cai Thoại, chính lòng trắc ẩn và sự thấu tình đạt lý khi chiếm đất rừng của hổ nhưng cống nạp thức ăn như chuộc lỗi của ông khiến cho loài hổ đời đời nhớ ơn mà không làm hại.
Câu 7 (Trang 46 SGK Ngữ văn 12 Tập 1)
Hãy chỉ ra phẩm chất và tính cách nhân vật Cai Thoại qua một số từ khóa.
Phẩm chất và tính cách nhân vật Cai Thoại qua một số từ khóa: chinh phục cọp; thò tay trong miệng cọp; giúp con cọp.
Thể hiện nhân vật Cai Thoại là một người vô cùng dũng cảm, gan dạ khi đứng trước loài hổ – chúa sơn lâm. Bên cạnh đó, ông còn là một người có tấm lòng nhân hậu và thấu hiểu lẽ đời. Ông luôn biết rằng con người chiếm đất của cọp thì cần phải trả ơn, ông luôn đối xử công bằng với tự nhiên.
Câu 8 (Trang 46 SGK Ngữ văn 12 Tập 1)
Nhận xét khái quát về ngôn ngữ đối thoại của các nhân vật trong truyện.
Ngôn ngữ đối thoại giữa các nhân vật được sử dụng ngôn ngữ thân mật. Điều đó được thể hiện qua mối quan hệ gần gũi của anh em, người làm trong cùng một làng, hàng ngày đều làm việc với nhau.
Thể hiện qua các từ ngữ xưng hô anh – chú mày. Các câu văn sử dụng từ ngữ gần gũi như “Ráng săn con heo rừng hay con nai giùm cho tôi, lần chót”; “Chú mày đứng yên một chỗ. Có tôi đây”.
Câu 9 (Trang 46 SGK Ngữ văn 12 Tập 1)
Hãy nêu thông điệp được tác giả Sơn Nam gửi gắm trong Hai cõi U Minh bằng một hoặc hai câu.
Hòa thuận với thiên nhiên, công bằng với tự nhiên ắt sẽ được ưu ái muôn đời.
KẾT NỐI ĐỌC VIẾT HAI CÕI U MINH
Phần này giúp các em vận dụng kiến thức đã học để phát triển tư duy sáng tạo và kỹ năng viết:
Câu 10 (Trang 46 SGK Ngữ văn 12 Tập 1)
Chi tiết nào trong truyện Hai cõi U Minh để lại ấn tượng sâu sắc nhất với em? Vì sao?
Chi tiết Cai Thoại dần dần chinh phục hổ để lại ấn tượng sâu sắc nhất với em. Bởi lẽ, chi tiết đã thể hiện hình ảnh con người chinh phục thiên nhiên và ở họ dẫu giản dị, mộc mạc nhưng mang sự thông minh, bản lĩnh gan dạ và tài hoa của đồng bào Nam Bộ.
Soạn bài Hai cõi U Minh giúp học sinh hiểu sâu về tinh thần dũng cảm của con người Nam Bộ. Qua đó, các em học được bài học quý báu về lòng nhân ái và sự hòa hợp với thiên nhiên.