Bài soạn bài Khúc tráng ca nhà giàn chi tiết, đầy đủ giúp học sinh lớp 12 nắm vững kiến thức và kỹ năng phân tích tác phẩm phóng sự. Tài liệu bao gồm phần chuẩn bị, hướng dẫn đọc hiểu và trả lời các câu hỏi trong SGK Ngữ văn 12 Cánh diều.
TRƯỚC KHI ĐỌC KHÚC TRÁNG CA NHÀ GIÀN
Khi đọc hiểu văn bản phóng sự Khúc tráng ca nhà giàn, các em cần chú ý những vấn đề sau:
Câu 1 (Trang 87 SGK Ngữ văn 12 Tập 1)
Văn bản viết về vấn đề gì?
Văn bản viết về những vấn đề liên quan đến các nhà giàn: quang cảnh, thiết kế, lịch sử, sự khắc nghiệt của thiên nhiên và sự hi sinh của những người chiến sĩ.
Câu 2 (Trang 87 SGK Ngữ văn 12 Tập 1)
Những thông tin xác thực được điều tra, ghi chép của văn bản nhằm mục đích gì?
Những thông tin xác thực được điều tra, ghi chép của văn bản là cơ sở, dẫn chứng cho các sự kiện, câu chuyện mà tác giả đề cập. Đồng thời, cung cấp thêm thông tin, giúp người đọc hiểu rõ hơn về nội dung văn bản.
Câu 3 (Trang 87 SGK Ngữ văn 12 Tập 1)
Chi tiết nào của văn bản gây ấn tượng với em? Vì sao?
Chi tiết gây ấn tượng với em là tên của những người chiến sĩ đã ngã xuống lòng biển khơi không bao giờ tỉnh dậy. Mỗi cái tên như thêm một lần đau xót, thêm một lần mất mát, khiến lòng em cũng thấy xót xa, thương tiếc cho những con người vì lợi ích của Tổ quốc, của nhân dân mà chấp nhận hiểm nguy tính mạng.
Câu 4 (Trang 87 SGK Ngữ văn 12 Tập 1)
Sự kết hợp thủ pháp miêu tả với trần thuật của văn bản có tác dụng gì?
Sự kết hợp thủ pháp miêu tả với trần thuật giúp cho con người, sự vật trong văn bản hiện lên sinh động hơn. Tác giả không chỉ đơn thuần kể lại các sự kiện mà còn miêu tả chúng, giúp người đọc dễ dàng hình dung và hiểu nội dung câu chuyện.
Câu 5 (Trang 87 SGK Ngữ văn 12 Tập 1)
Vấn đề tác giả nêu trong văn bản có ý nghĩa như thế nào đối với xã hội và bản thân em?
Tác giả đã đưa ra một vấn đề rất quan trọng và ý nghĩa đối với toàn xã hội và cả chính bản thân em. Thông qua bài phóng sự và các vấn đề liên quan đến nhà giàn trên biển, mọi người cần có lòng biết ơn đến những con người đã và đang ngày đêm đối mặt hiểm nguy để bảo vệ Tổ quốc.
Đối với bản thân em, câu chuyện đã đưa đến một góc nhìn mới về công việc của các chiến sĩ nhà giàn, giúp em thấu hiểu và biết ơn nhiều hơn nữa đến các chiến sĩ và gia đình của họ.
TRONG KHI ĐỌC KHÚC TRÁNG CA NHÀ GIÀN
Trong quá trình đọc Khúc tráng ca nhà giàn, hãy trả lời các câu hỏi sau để hiểu rõ nội dung từng phần:
Câu 1
Giá trị ẩn trong đảo chìm là gì? (Trang 88 SGK)
Đảo chìm chỉ là một phần nhỏ nhoi của tảng băng san hô khổng lồ. Trong đó chứa nhiều tài nguyên quý giá và mang giá trị quân sự, đến mức tác giả ví như “Nhật Bản vớ được dạng đảo chìm như thế quá bằng vớ được kim cương”.
Câu 2
Khu vực Ba Kè có gì đặc biệt? (Trang 89 SGK)
Khu vực Ba Kè không cồn, không nhô lên những mỏm để tạo nên thứ đảo chìm nhưng đã tạo ra một độ sâu vừa phải cho phép dựng những nhà giàn.
Câu 3
Chuyện xảy ra vào giai đoạn nào? (Trang 90 SGK)
Chuyện xảy ra vào giai đoạn từ năm 1990 đến 2000, khi những cơn bão cấp 11, 12 liên tục đánh vào nhà giàn.
Câu 4
Nội dung phần 3 kể chuyện gì? (Trang 91 SGK)
Phần 3 kể về lịch sử ba thế hệ nhà giàn và đặc điểm bên trong nó và những giá trị, sự đóng góp của ngành công binh trong việc xây dựng các nhà giàn trên biển.
Câu 5
Tác giả bày tỏ thái độ và cảm xúc như thế nào ở phần cuối? (Trang 91 SGK)
Tác giả đã bày tỏ thái độ và cảm xúc ngưỡng mộ, ngợi ca những người chiến sĩ, mà đặc biệt là tướng Nam và quân của ông, đã góp phần to lớn vào việc thiết kế nên những nhà giàn kiên cố như hiện nay. Điều đó, làm nên cái neo vững chãi chủ quyền biển đảo và cơ sở để xây dựng, sân bay, thành phố biển sau này.
SAU KHI ĐỌC KHÚC TRÁNG CA NHÀ GIÀN
Sau khi đọc xong Khúc tráng ca nhà giàn, hãy trả lời các câu hỏi sau để nắm vững nội dung và ý nghĩa tác phẩm:
Nội dung chính
Văn bản viết về câu chuyện của tác giả, là một nhà báo có dịp đến thăm nhà giàn ở khu vực Ba Kè. Qua văn bản ta nhận ra những vẻ đẹp và giá trị ẩn náu đằng sau những hòn đảo chìm và sự khắc nghiệt của thiên nhiên dữ dội đã đưa đến bao hi sinh, mất mát của các chiến sĩ nhà giàn.
Qua đó, ngợi ca sự kiên cường, bền bỉ và không ngừng sáng tạo, phát triển để thiết kế nên những công trình vững chãi hơn của các chiến sĩ nhà giàn.
Câu 1 (Trang 93 SGK Ngữ văn 12 Tập 1)
Phóng sự Khúc tráng ca nhà giàn viết về vấn đề gì? Tóm tắt nội dung chính của mỗi phần được đánh số trong văn bản.
Phóng sự Khúc tráng ca nhà giàn viết về những vấn đề liên quan đến các nhà giàn như: quang cảnh, cách thiết kế, xây dựng, lịch sử, sự khắc nghiệt của thiên nhiên và sự hi sinh của những người chiến sĩ.
Nội dung chính của từng phần:
- Phần 1: Quang cảnh và giá trị của khu vực Ba Kè
- Phần 2: Sự dữ dội của thiên nhiên và sự hi sinh cao cả của các chiến sĩ nhà giàn
- Phần 3: Lịch sử ba thế hệ nhà giàn và sự đóng góp của ngành công binh trong xây dựng, thiết kế nhà giàn
- Phần 4: Cảm xúc của tác giả về sự phát triển của nhà giàn
Câu 2 (Trang 93 SGK Ngữ văn 12 Tập 1)
Tính phi hư cấu của bài phóng sự trên được thể hiện ở những yếu tố nào? Điều đó có tác dụng gì đối với việc thể hiện nội dung, ý nghĩa của tác phẩm?
Tính phi hư cấu thể hiện ở những sự kiện có thực về thời gian (ngày 25/3/1946, 13/12/1998,…); địa điểm (khu vực Ba Kè, giàn khoan Bạch Hổ, Đại Hùng,…); số liệu (tàu HQ-996, tên các chiến sĩ,…).
Tính phi hư cấu góp phần cung cấp thêm số liệu cụ thể và xác thực, nhằm giúp người đọc dễ dàng hình dung về các sự kiện cũng như tăng sức thuyết phục, xác đáng cho văn bản.
Câu 3 (Trang 93 SGK Ngữ văn 12 Tập 1)
Khúc tráng ca nhà giàn đã sử dụng những biện pháp đặc trưng gì của thể loại phóng sự? Hãy chỉ ra một số dẫn chứng cụ thể.
Văn bản đã sử dụng biện pháp kết hợp giữa tính phi hư cấu với một số thủ pháp nghệ thuật như miêu tả, trần thuật,…
Dẫn chứng:
- Đoạn văn “Những cơn bão năm 1990,1996,…Đó là những bức điện cuối cùng mà Sở Chỉ huy quân chủng nhận được”. Tính phi hư cấu thể hiện qua các con số cụ thể như bão cấp 11, 12; năm 1990, 1996, 1999, 2000.
- Đoạn văn: “Đó là ngày 13-12-1998,…Nguyễn Đức Hạnh,v.v..”. Tính phi hư cấu thể hiện qua ngày tháng cụ thể và tên của những chiến sĩ đã hi sinh.
Câu 4 (Trang 93 SGK Ngữ văn 12 Tập 1)
Chi tiết nào của văn bản để lại ấn tượng đặc biệt đối với em? Vì sao?
Chi tiết gây ấn tượng với em là tên của những người chiến sĩ đã ngã xuống lòng biển khơi không bao giờ tỉnh dậy. Mỗi cái tên như thêm một lần đau xót, thêm một lần mất mát, khiến lòng em cũng thấy xót xa, thương tiếc cho những con người vì lợi ích của Tổ quốc, của nhân dân mà chấp nhận hiểm nguy tính mạng.
Câu 5 (Trang 93 SGK Ngữ văn 12 Tập 1)
Việc kết hợp thủ pháp trần thuật với miêu tả để kể về lịch sử ba thế hệ nhà giàn của văn bản nhằm mục đích gì? Người viết thể hiện thái độ và sự đánh giá như thế nào về vấn đề đó?
Mục đích: Giúp người đọc hình dung rõ hơn về hình ảnh của nhà giàn qua từng thế hệ. Dễ dàng nhận ra sự khác nhau ở các thế hệ nhà giàn, nhà giàn đời đầu thô sơ, đơn giản; nhà giàn thứ hai như những lô cốt, bít bùng bê tông; nhà giàn thứ ba là một tổ hợp kiến trúc bắt mắt, thuận tiện.
Thái độ, đánh giá của người viết: Tự hào về sự phát triển đi lên và ngày càng vững chắc, tiện lợi của nhà giàn. Bên cạnh đó là sự ca ngợi công sức không chỉ của những chiến sĩ nhà giàn mà còn là sự đóng góp to lớn đến từ ngành công binh.
Câu 6 (Trang 93 SGK Ngữ văn 12 Tập 1)
Theo em, vấn đề được nêu trong bài phóng sự có ý nghĩa như thế nào đối với xã hội hiện nay?
Theo em, tác giả đã đưa ra một vấn đề rất quan trọng và ý nghĩa đối với xã hội hiện nay. Thông qua bài phóng sự đã giúp người đọc thấm thía hơn những nỗi vất vả, mất mát của các chiến sĩ nhà giàn và gia đình của họ, bài viết đã lay động đến trái tim người đọc.
Vì vậy bài phóng sự như một lời kêu gọi, thức tỉnh mọi người trong xã hội cần có lòng biết ơn và luôn nhớ đến những con người đã và đang ngày đêm đối mặt hiểm nguy để bảo vệ Tổ quốc.
KẾT NỐI ĐỌC VIẾT KHÚC TRÁNG CA NHÀ GIÀN
Dựa vào nội dung bài Khúc tráng ca nhà giàn, hãy thực hiện bài tập viết sau:
Đề bài
Viết một đoạn văn ngắn (khoảng 200 từ) bày tỏ cảm nghĩ của em về sự hi sinh của các chiến sĩ nhà giàn thông qua tác phẩm Khúc tráng ca nhà giàn.
Đọc tác phẩm Khúc tráng ca nhà giàn, lòng em không khỏi xúc động trước sự hi sinh cao cả của các chiến sĩ nhà giàn. Họ đã không ngại hiểm nguy, ngày đêm bám trụ trên những công trình xa bờ để bảo vệ chủ quyền biển đảo thiêng liêng của Tổ quốc.
Những cơn bão dữ dội với sức gió cấp 11, 12 đã cướp đi sinh mạng của bao chiến sĩ trẻ tuổi. Nhưng ngay đến phút cuối, họ vẫn “cuốn lá cờ Tổ quốc vào người”, thể hiện lòng yêu nước thiết tha, sẵn sàng hiến dâng tất cả vì độc lập, tự do của dân tộc.
Sự hi sinh của các anh đã góp phần xây dựng nên những “cái neo vững chãi chủ quyền biển đảo”. Em cảm thấy tự hào và biết ơn những người con ưu tú của dân tộc. Chúng ta cần ghi nhớ công ơn của họ và quyết tâm học tập, rèn luyện để xứng đáng với sự hi sinh cao cả ấy.
Bài soạn bài Khúc tráng ca nhà giàn giúp học sinh hiểu sâu về tinh thần yêu nước. Tác phẩm là bài học quý giá về lòng dũng cảm và sự hi sinh vì Tổ quốc.