Soạn bài Cõi lá

• Thời tiết mát mẻ, dễ chịu. Nắng bớt đi cái oi ả, chói chang và gay gắt.
• Gió heo may nhè nhẹ thổi.
• Lá vàng rơi khắp những con đường.
• Bầu trời cao xanh vời vợi.
• Mùa của cốm xanh, sấu chín, cúc vàng, ổi thơm và hương hoa sữa nồng nàn,…

Òa thức có nghĩa là đột ngột và bất ngờ.

Cõi lá đã làm nổi bật nét đặc trưng mùa lá rụng của Hà Nội khi thiên nhiên thay đổi tiết trời giao mùa từ đông sang xuân.

Văn bản nói về vẻ đẹp đặc trưng của thiên nhiên Hà Nội khi thời tiết giao mùa.

Bố cục: 2 phần

• Phần 1: Từ đầu đến “xôn xao lá cành”: Dấu hiệu thiên nhiên và sự bất ngờ của tác giả khi thời tiết giao mùa.
• Phần 2: Tiếp đến “tự nhận rằng mình như thế”: Sự thay đổi của thiên nhiên và lòng người khi thời tiết giao mùa.

Bố cục trên cho biết đặc điểm của thể loại: kết hợp yếu tố tự sự trữ tình và miêu tả thiên nhiên để bộc lộ tình cảm, ý nghĩa của tác giả.

Cõi lá: Nơi lá sinh trưởng, phát triển và thay đổi.

Qua “cõi lá” ấy, tác giả đã phát hiện ra mối quan hệ khăng khít về mối liên hệ giữa cây, lá với con người. Thông qua sự thay đổi của vạn vật, cây lá, con người cũng phát hiện những thay đổi của đất trời từ đó lòng người cũng có những cảm nhận riêng.

Đoạn văn có sự kết hợp giữa tự sự với trữ tình, miêu tả thiên nhiên, miêu tả con người:

“Những chiếc lá non đu đưa trong gió tưởng như có tiếng chuông chùa huyền hoặc vọng về từ cõi thanh cao u tịch. Những đứa trẻ tan trường ríu rít dưới gốc cây như những thiên thần bước ra từ lá. Nhiều người Hà nội chẳng có việc gì cũng vòng xe qua đoạn phố đông mà chật chội… này chỉ để ngắm nhìn một chút sắc lá ngọt ngào như mật chảy tháng Giêng”.

Sự kết hợp ấy khiến cho đoạn văn trở nên sinh động, hài hòa, gần gũi và dễ dàng đi vào lòng người đọc.

Chủ đề của văn bản: Nói về vẻ đẹp thiên nhiên.

Ý nghĩa thông điệp của văn bản: Truyền tải tình yêu thiên nhiên và sự hòa hợp giữa thiên nhiên và con người trong cuộc sống.

Một vài biểu hiện của nét đẹp văn hóa được thể hiện trong văn bản là:

• “Nhiều người Hà nội chẳng có việc gì cũng vòng xe qua đoạn phố đông mà chật chội… này chỉ để ngắm nhìn một chút sắc lá ngọt ngào như mật chảy tháng Giêng”.
• “Cô em gái của tôi sống xa Tổ Quốc đã hai chục năm có lẻ. Mỗi lần gọi điện về, nó lại hỏi con đường ven Hồ Gươm mùa này lá đã rụng? Lạ thế! Mùa nào cũng hỏi như vậy […]”.

Một số lưu ý khi đọc hiểu các văn bản tản văn thuộc thể loại này là:

• Tìm hiểu chất trữ tình, cái tôi của tác giả thể hiện qua văn bản.
• Tìm hiểu ngôn ngữ của văn bản.
• Xác định chủ đề mà văn bản muốn gửi đến người đọc.
• Tìm những từ ngữ, hình ảnh thể hiện tình cảm, cảm xúc của người viết.

Mùa thu về, lá vàng rơi lác đác trên những con phố quen thuộc. Gió nhẹ thổi qua, mang theo hương thơm của hoa sữa nồng nàn. Bầu trời xanh trong vắt, không một gợn mây. Những hàng cây phượng vĩ bắt đầu thay áo mới, từ xanh thẫm chuyển sang vàng óng. Ánh nắng dịu dàng, không còn gay gắt như mùa hè.

Nhìn cảnh thiên nhiên thay đổi, lòng tôi cảm thấy bình yên và thư thái. Mùa giao mùa này luôn mang đến cho tôi cảm giác lãng mạn và sâu lắng. Tôi yêu những khoảnh khắc thiên nhiên chuyển mùa như thế này.