Soạn bài Thần trụ trời lớp 10 Cánh diều với lời giải chi tiết, dễ hiểu giúp học sinh nắm vững kiến thức về thể loại thần thoại. Bài soạn bao gồm đáp án các câu hỏi SGK và phân tích sâu sắc về giá trị nội dung, nghệ thuật của tác phẩm.
TRƯỚC KHI ĐỌC THẦN TRỤ TRỜI
Trước khi đọc bài, các em cần chuẩn bị kiến thức về một số truyện, phim ảnh về thần thoại để hiểu rõ hơn về đặc điểm thể loại này:
Yêu cầu (Trang 26 SGK Ngữ văn lớp 10 Tập 1 – Cánh diều)
Một số truyện, phim ảnh về truyện thần thoại
Truyện: thần thoại Hy Lạp, Sơn Tinh Thuỷ Tinh, Con Rồng cháu Tiên, Thần Kim Quy, Thần trụ trời, thần núi Tản Viên, Nữ Oa vá trời,…
Phim: Cuộc chiến của các vị thần (thần thoại Ấn Độ), Đông phương thần Oa (Trung Quốc), truyền thuyết Thánh Gióng (Việt Nam),…
TRONG KHI ĐỌC THẦN TRỤ TRỜI
Trong khi đọc bài, các em cần chú ý trả lời các câu hỏi giữa bài để hiểu rõ nội dung:
Câu 1 (Trang 26 SGK Ngữ văn lớp 10 Tập 1 – Cánh diều)
Tự nhiên có một ông thần thân thể to lớn không biết bao nhiêu mà kể, chân thành bước một bước cứ như từ đỉnh núi này sang đỉnh núi kia.
Câu văn này miêu tả thần trụ trời có thân hình vô cùng to lớn, khổng lồ. Chỉ một bước chân của thần đã có thể từ đỉnh núi này sang đỉnh núi khác, thể hiện sức mạnh siêu nhiên.
Câu 2 (Trang 26 SGK Ngữ văn lớp 10 Tập 1 – Cánh diều)
Đứng dậy dùng đầu đội trời lên rồi đào đất, đá thành cái cột vừa to vừa cao để chống trời
Hành động của thần trụ trời: dùng đầu đội trời lên, sau đó đào đất và đá để tạo thành một cái cột to và cao. Mục đích là để chống đỡ trời, tạo khoảng cách giữa trời và đất.
Câu 3 (Trang 26 SGK Ngữ văn lớp 10 Tập 1 – Cánh diều)
Mỗi hòn đá văng ra bấy giờ thành một hòn núi hay một hòn đảo. Đất tung tóe mọi nơi thành cồn đồi, cao nguyên, vì thế mà bây giờ mặt đất chỗ cao, chỗ thấp, không được bằng phẳng.
Câu văn giải thích sự hình thành của các danh thắng thiên nhiên. Khi thần ném đá và đất, chúng tạo thành núi, đảo, cồn đồi, cao nguyên.
Đây là cách thần thoại lý giải tại sao địa hình Trái Đất có những chỗ cao thấp khác nhau thay vì bằng phẳng.
SAU KHI ĐỌC THẦN TRỤ TRỜI
Sau khi đọc xong văn bản, các em cần nắm vững nội dung chính và trả lời các câu hỏi để hiểu sâu về tác phẩm:
Nội dung chính
Văn bản “Thần trụ trời” đã lý giải tại sao trời đất phân làm hai, giải thích về sự tích về Cột chống trời ở núi Thạch Môn (Sơn Tây) và bài hát lưu truyền trong dân gian.
Câu 1 (Trang 27 SGK Ngữ văn lớp 10 Tập 1 – Cánh diều)
Các sự kiện chính mà thần Trụ trời đã làm và ý nghĩa của nhan đề
Các sự kiện chính mà thần Trụ trời đã làm:
- Thần dùng đầu đội trời lên, tay đào đất, đá, đắp thành một cái cột vừa to, vừa cao để chống trời.
- Khi trời đã cao vừa ý và khô cứng, thần lại phá cột đi. Thần ném vung đá và đất khắp mọi nơi.
- Đất tung tóe mọi nơi thành cồn đồi, cao nguyên, chỗ thần đào lên để lấy đất đá đắp cột bây giờ là biển cả.
Sự kiện thần phá cột đi, sau người hạ giới gọi nó là cột chống trời (kinh thiên trụ) có liên quan đến ý nghĩa của nhan đề Thần Trụ Trời.
Câu 2 (Trang 27 SGK Ngữ văn lớp 10 Tập 1 – Cánh diều)
Chi tiết hoang đường, kì ảo trong văn bản
Chi tiết hoang đường, kì ảo trong văn bản:
- Dùng đầu đội trời lên, tay đào đất, đá; đắp thành một cái cột cao, to để chống trời.
- Mỗi hòn đá vung ra tạo thành một hòn núi hay đảo.
- Đất tung tóe ra tạo thành cồn đồi, cao nguyên.
- Chỗ được đào lên lấy đất đá đắp cột thì thành biển cả.
- Có một vị thần có tên là Ngọc Hoàng hay ông Trời quản lãnh tất cả mọi việc trên trời dưới đất.
- Thần làm sao, thần đào sông, thần tát biển, thần nghiền cát, nghiền sỏi, thần trồng cây,…
Câu 3 (Trang 27 SGK Ngữ văn lớp 10 Tập 1 – Cánh diều)
Mục đích của truyện thần thoại và so sánh với truyền thuyết
Truyện thần trụ trời nhằm giải thích hiện tượng trời đất phân làm đôi, sự xuất hiện của hòn núi, hòn đảo, cồn đồi, cao nguyên, biển cả.
So sánh với truyền thuyết:
- Giống: đều có những yếu tố tưởng tượng kì ảo
- Khác:
- Truyền thuyết: gắn liền với một phần sự thật lịch sử
- Thần thoại: gắn liền với các hiện tượng tự nhiên
Câu 5 (Trang 27 SGK Ngữ văn lớp 10 Tập 1 – Cánh diều)
7 ông thần và tưởng tượng thêm các thần khác
7 ông thần: ông đếm cát, ông tát bể, ông kể sao, ông đào sông, ông trồng cây, ông xây rú, ông trụ trời.
Theo tưởng tượng của em, có thể còn ông tạo mây, ông thần gió, ông thần mưa, ông thần sấm, ông thần chớp,…
Bài soạn Thần trụ trời giúp học sinh hiểu rõ đặc điểm thể loại thần thoại. Qua đó, các em có thể vận dụng kiến thức vào việc học các tác phẩm tương tự.