Soạn bài Tây Tiến

Tây Bắc là nơi nhiều chiến sĩ bước tới, ở lại và chiến đấu vì sự nghiệp chống giặc ngoại xâm. Con người nơi đây thấm đậm tình cảm và dành cho người lính rất nhiều sự yêu thương.

Chiến dịch nổi tiếng nhất ở vùng đất này là Chiến thắng Điện Biên Phủ năm 1954. Đây là dấu ấn quan trọng dẫn tới việc Hiệp định Giơ-ne-vơ được ký kết, lập lại hòa bình trên Đông Dương.

Bài thơ về tiểu đội xe không kính – Phạm Tiến Duật, Cuộc chia ly màu đỏ – Nguyễn Mỹ, Lá đỏ – Nguyễn Đình Thi. Dáng đứng Việt Nam – Lê Anh Xuân, Đồng chí – Chính Hữu…

Chơi vơi là từ láy mang theo ý nghĩa về sự vô định, không có điểm tựa. Từ này giúp thể hiện rất rõ nỗi nhớ chan chứa của tác giả về khoảng thời gian tươi đẹp.

Rừng núi phía Bắc không chỉ có sự thơ mộng, lãng mạn mà còn mang cả sự hiểm trở, hoang sơ. Đây là vùng đất khó dò với nhiều mối nguy hiểm đe dọa.

Người chiến sĩ trong tác phẩm của nhà thơ Quang Dũng hiện lên với sự hào hoa và lãng mạn. Tuy nhiên, sự khổ cực và khó khăn cũng được khắc hoạ bên cạnh để người đọc hình dung rõ ràng hơn.

Nỗi nhớ của tác giả về khoảng thời gian tươi đẹp xen lẫn với sự tự hào to lớn về đồng đội. Những chiến sĩ quả cảm sẵn sàng hy sinh vì sự nghiệp của đất nước quê hương.

Bố cục và nội dung chính của từng đoạn:

• Đoạn 1 – 14 câu đầu: Nét đẹp của rừng núi vùng biên cương hiện ra trên cuộc hành quân của Trung đoàn Tây Tiến.
• Đoạn 2 – 8 câu tiếp: Kỉ niệm bồi hồi của tác giả về tình dân quân, hoà cùng khung cảnh lãng mạn.
• Đoạn 3 – 8 câu tiếp theo: Hình ảnh vừa hào hoa vừa bi tráng của người lính.
• Đoạn 4 – Phần còn lại: Lòng son sắt với lời thề của người lính Tây Tiến trong sự nghiệp giải phóng đất nước.

Mạch cảm xúc của bài thơ: Là sự hồi tưởng của tác giả ở thời điểm thực tại về khoảng thời gian tươi đẹp trước đó với cảm giác hoang hoải.

Tình cảm, cảm xúc của tác giả được bộc lộ trực tiếp qua các dòng thơ:

• Sông Mã xa rồi Tây Tiến ơi!
• Nhớ về rừng núi, nhớ chơi vơi
• Nhớ ôi Tây Tiến cơm lên khói
• Mai Châu mùa em thơm nếp xôi

Những câu thơ này giúp người đọc cảm nhận rõ nét hơn nỗi nhớ của tác giả, tưởng vô hình nhưng lại hữu hình.

• Chủ thể trữ tình: Chiến sĩ Trung đoàn Tây Tiến.
• Cảm hứng chủ đạo: Lãng mạn, hào hoa đan xen bi tráng.

Bức tranh thiên nhiên:

• Núi rừng hiểm trở và hoang dã, mang theo vẻ đẹp thơ mộng nhưng lại cực kỳ huyền bí và linh thương.
• Những từ láy và tượng hình được sử dụng đa dạng như thăm thẳm, cồn mây, súng ngửi trời, núi trùng điệp, gầm thét, oai linh.

Hình ảnh đoàn quân Tây Tiến:

• Các chiến sĩ phải đối mặt với nhiều nguy hiểm khi hành quân qua núi rừng nhưng vẫn giữ tâm thế coi thường cái chết, bỏ quên đời.
• Lãng mạn và hào hoa: Luôn mơ đến ngày được sống yên bình bên cạnh người thân, người dân với hình ảnh làng quê gần gũi.

Những nét đặc sắc trong cách sử dụng hình ảnh, từ ngữ, vần, nhịp:

• Thanh điệu được sử dụng chủ yếu là bằng và trắc giúp tái hiện hình ảnh núi rừng hiểm trở trong cảm nhận của người đọc rõ nét.
• Biện pháp đối trong thơ: Lên cao >
• Từ láy tượng hình tượng thanh: Chơi vơi, khúc khuỷu, thăm thẳm.
• Vần lưng, vần chân cách và chân liền đan xen đa dạng.
• Nhịp: 2/2/3 và 4/3.

Đoạn 3 vẽ lên vẻ đẹp của người lính Tây Tiến rất đẹp và rõ nét:

• Dáng vẻ: Không mọc tóc, quân xanh màu lá, mắt trừng.
• Tinh thần: Áo bào thay chiếu, mồ viễn xứ
• Xúc cảm tâm hồn: Dữ oai hùm, chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh, đêm mơ Hà Nội dáng kiều thơm.

Nếu đoạn 2 là sự vui vẻ, nhộn nhịp, sự rũ bỏ áp lực hiếm hoi với không gian đầy màu sắc thì đoạn 3 là sự thực, nỗi lo về tương lai chiến sự với không gian dữ dội.

1. Hình ảnh anh bộ đội và con người Việt Nam trong kháng chiến chống Pháp hiện lên không hề sung sướng, bình yên nhưng vẫn tràn đầy sức sống. Dẫu chịu nhiều khổ cực vẫn luôn hướng tới tương lai tốt đẹp, thể hiện rõ tinh thần anh dũng và bất khuất.
2. Kỉ niệm, kí ức là động lực, là cơn mưa tưới mát cho tâm hồn người lính, xua tan phần nào mệt mỏi và giữ tinh thần luôn tươi sáng. Trong thơ ca, đây là những chất liệu tuyệt vời để sáng tác nên những tác phẩm đẹp.

Biểu hiện:

• Tác giả mang theo nỗi nhớ khắc khoải, thổn thức với binh đoàn Tây Tiến.
• Khung cảnh núi rừng hùng vĩ, thơ mộng làm nền cho sự lạc quan và vui vẻ của người lính.
• Cảnh sinh hoạt bình yên hiếm hoi, tươi vui của người dân.
• Sự hào hoa và trẻ trung của người lính khi mong ngóng, nhung nhớ dáng hình thiếu nữ.

Phân tích: Người lính Tây Tiến đều là những chàng trai tươi trẻ, vui vẻ đang trong độ tuổi thanh xuân đẹp nhất. Thế nhưng họ sẵn sàng gác lại tương lai của bản thân mà hướng tới tương lai to lớn và cao đẹp hơn đó là sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc.

Dù phải hi sinh dự định riêng, họ vẫn giữ được tinh thần lạc quan và sẵn sàng đi không mong ngày trở về.