Soạn bài Tú Uyên gặp Giáng Kiều là tài liệu tham khảo hữu ích giúp học sinh lớp 11 nắm vững nội dung tác phẩm. Bài soạn cung cấp đáp án chi tiết cho các câu hỏi trong SGK, giúp học sinh hiểu sâu về câu chuyện tình yêu giữa chàng Tú Uyên và nàng tiên Giáng Kiều.
TRƯỚC KHI ĐỌC TÚ UYÊN GẶP GIÁNG KIỀU
Trước khi đọc tác phẩm, học sinh cần tìm hiểu những kiến thức chuẩn bị cần thiết thông qua câu hỏi sau:
Câu 1 (Trang 63 SGK Ngữ văn 11 Tập 1)
Theo bạn, thế nào là “người đẹp trong tranh” hay “người đẹp như tranh”? Hãy thử chia sẻ tưởng tượng của bạn về hình ảnh người đẹp bước ra từ một bức tranh.
Người đẹp trong tranh là người có vẻ đẹp mĩ miều, có đường nét sắc xảo đẹp như những bức tranh vẽ.
Tưởng tượng về hình ảnh người đẹp bước ra từ bức tranh: Bước ra trong vùng ánh sáng chói lóa, khuôn mặt xinh đẹp, mái tóc dài thướt tha cùng những bước đi uyển chuyển…
TRONG KHI ĐỌC TÚ UYÊN GẶP GIÁNG KIỀU
Trong quá trình đọc văn bản, học sinh cần trả lời các câu hỏi để hiểu rõ nội dung tác phẩm:
Câu 1
Suy luận: Bạn có nhận xét gì về tình cảm của chàng Tú Uyên thể hiện trong đoạn này?
Tình cảm của chàng Tú Uyên trong đoạn này: là tình cảm si mê, cảm động trước vẻ đẹp thuần khiết, trong sáng của cô nàng Giáng Kiều.
Câu 2
Tưởng tượng: Hãy hình dung sự thay đổi của khung cảnh trước và sau khi nàng tiên Giáng Kiều làm phép.
Trước:
- Vật dụng đơn sơ với mái nhà tranh nhỏ
- Yên ắng, không người
Sau:
- Có đôi hầu, có bình trầm và chén hà để uống rượu vui
- Nhà tranh biến thành lâu đài
- Quần áo, xiêm hài đầy đủ
- Bạn bè đông đủ tới chúc mừng
- Các tiên nữ nhảy muá cùng quần áo sắc màu thiết tha, nổi bật và duyên dáng
SAU KHI ĐỌC TÚ UYÊN GẶP GIÁNG KIỀU
Sau khi đọc xong tác phẩm, học sinh cần nắm vững nội dung chính và trả lời các câu hỏi sau:
Nội dung chính
Nói về câu chuyện chàng trai Tú uyên phải lòng cô tiên Giáng Kiều và hành trình tìm đến hạnh phúc của họ.
Câu 1 (Trang 67 SGK Ngữ văn 11 Tập 1)
Dựa vào nội dung tóm tắt, cho biết cốt truyện của Bích Câu kì ngộ được xây dựng theo mô hình nào.
Cốt truyện của Bích Câu kì ngộ được xây dựng theo mô hình: Gặp gỡ – Tai biến – Đoàn tụ.
Câu 2 (Trang 67 SGK Ngữ văn 11 Tập 1)
Chỉ ra chi tiết có vai trò quan trọng trong việc thể hiện nội dung văn bản.
Chi tiết có vai trò quan trọng trong việc thể hiện nội dung văn bản là chi tiết: Chàng Tú Uyên rình xem, thấy mĩ nhân bước ra từ trong tranh và vội chạy đến chào hỏi.
Câu 3 (Trang 67 SGK Ngữ văn 11 Tập 1)
Phân tích đặc điểm của nhân vật Tú Uyên và Giáng Kiều thể hiện qua văn bản.
Tú Uyên: giàu tình cảm, si mê và chung thủy; một lòng một dạ yêu Giáng Kiều từ cái nhìn đầu tiên.
Giáng Kiều: xinh đẹp, hiền dịu, chung thủy; mến mộ và một lòng son sắt với Tú Uyên “túc trái tiền nhân”.
Câu 4 (Trang 67 SGK Ngữ văn 11 Tập 1)
Nhận xét về cách thể hiện thái độ, tình cảm của nhân vật Giáng Kiều qua lời thoại sau đây:
“Thưa rằng: Túc trái tiền nhân / Không dưng dễ xuống cõi trần làm chi / Song còn mấy bạn tương tri / Bấy lâu chưa có chút gì là đâu / Trước xin từ biệt cùng nhau / Chữ duyên này trở về sau còn dài”?
Cách thể hiện thái độ, tình cảm khéo léo, tế nhị thể hiện một tình yêu tràn đầy tình thương mến, sự ái mộ và cả sự chung thủy son sắt.
Câu 5 (Trang 68 SGK Ngữ văn 11 Tập 1)
Dấu hiệu nào trong văn bản cho thấy đây là truyện thơ Nôm bác học?
Dấu hiệu chi thấy văn bản thuộc truyện thơ Nôm bác học là:
- Được sáng tác dưới hình thức văn vần, xoay quanh đề tài tình yêu
- Có sự kết hợp giữa yếu tố tự sự và trữ tình
- Cốt truyện xoay quanh số phận của 2 nhân vật chính với nội dung phản ánh số phận
- Có chất lượng nghệ thuật cao khi nói đến hình ảnh Giáng Kiều
Câu 6 (Trang 68 SGK Ngữ văn 11 Tập 1)
Thông điệp mà tác giả muốn gửi đến người đọc là gì?
Thông điệp mà tác giả muốn gửi gắm đến người đọc là: Những người có tình, sau bao nhiêu khó khăn, thử thách rồi sẽ đến được với nhau.
KẾT NỐI ĐỌC VIẾT TÚ UYÊN GẶP GIÁNG KIỀU
Phần bài tập sáng tạo giúp học sinh phát triển kỹ năng tư duy và so sánh văn bản:
Đề bài
Bài tập sáng tạo (trang 68 sgk Ngữ văn 11 Tập 1): Hãy diễn xuôi đoạn trích này và nhận xét sự khác biệt giữa đoạn trích và đoạn diễn xuôi về hiệu quả thể hiện nội dung của tác phẩm.
Diễn xuôi đoạn trích:
Đến nơi, thơ thẩn mãi đến xế chiều, chẳng thấy đâu… buồn rầu dạo bước, chợt Tú Uyên thấy một cụ già bán tranh tố nữ, tranh có vẽ cô gái giống hệt người hôm nọ đã gặp ở Ngọc Hồ, bèn mua về treo ngay ở phòng học, đến bữa cơm lại dọn thêm chén đũa, mời mọc, chuyện trò với người trong tranh như người thật.
Một hôm Tú Uyên ở trường về muộn, đến nhà đã thấy cơm nước bày sẵn. Lòng nghi hoặc, hôm sau, chàng giả cách đến trường, đi một quãng liền quay lại, nấp vào một chỗ.
Lát sau thấy thiếu nữ từ trong tranh bước ra quét dọn, lo bếp núc. Mừng rỡ vô cùng, Tú Uyên bước ra vái chào.
Thiếu nữ không biến đi đâu được, thú thực mình là Giáng Kiều, người tiên vốn có tiền duyên với chàng. Tú Uyên tha thiết xin phối ngẫu.
Giáng kiều bằng lòng rồi hóa phép biến nhà thành lâu đài nguy nga với đủ người phục dịch. Đám cưới được tổ chức, yến tiệc linh đình với bao nhiêu khách tiên đến dự…
Sự khác biệt giữa đoạn trích và đoạn diễn xuôi về hiệu quả thể hiện nội dung của tác phẩm:
Đoạn trích truyện thơ: có sử dụng yếu tố tự sự kết hợp với yếu tố trữ tình còn đoạn trích diễn xuôi chỉ sử dụng yếu tố tự sự, kể lại trình tự các sự việc diễn ra.
Việc tác giả sử dụng đoạn trích truyện thơ giúp cho nội dung đoạn trích dễ thuộc, dễ nhớ và dễ đi vào lòng người đọc hơn.
Bài soạn Tú Uyên gặp Giáng Kiều giúp học sinh nắm vững kiến thức và phát triển tư duy phân tích văn học. Tác phẩm mang thông điệp tích cực về tình yêu chân thành và lòng chung thủy.