Tác phẩm Lão Hạc là một trong những truyện ngắn hay nhất của nhà văn Nam Cao, phản ánh chân thực về số phận đau thương của người nông dân nghèo trong xã hội phong kiến cũ. Qua hình ảnh lão Hạc, tác giả đã ca ngợi những phẩm chất cao quý và lòng yêu thương tha thiết của người cha đối với con.
Thông tin tác giả Lão Hạc
Tác giả của tác phẩm Lão Hạc là Nam Cao (1917-1951), tên khai sinh là Trần Hữu Tri, một nhà văn hiện thực xuất sắc viết về người nông dân nghèo đói bị vùi dập trong xã hội cũ.
- Quê quán: làng Đại Hoàng, phủ Lí Nhân (nay là xã Hòa Hậu, huyện Lí Nhân), tỉnh Hà Nam
- Năm 1941: Ra mắt tập truyện đầu tay “Đôi lứa xứng đôi” (sau đổi thành “Chí Phèo”)
- Năm 1943: Gia nhập Hội Văn hóa cứu quốc
- Năm 1946: Hoạt động tại Hà Nội trong Hội Văn hóa Cứu quốc
- Năm 1950: Làm việc ở Hội Văn nghệ Việt Nam và tạp chí Văn nghệ
- Năm 1996: Được tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật
- Tác phẩm tiêu biểu: Chí Phèo, Cái chết của con Mực, Con mèo, Lão Hạc
Thông tin tác phẩm Lão Hạc
Tác phẩm Lão Hạc được đăng báo lần đầu năm 1943, là truyện ngắn xuất sắc về người nông dân trong xã hội phong kiến của Nam Cao. Tác phẩm thể hiện tài năng nghệ thuật của tác giả trong việc miêu tả tâm lý nhân vật và cách kể chuyện giản dị, chân thực.
Thể loại
Truyện ngắn
Xuất xứ/Hoàn cảnh ra đời
Lão Hạc được đăng báo lần đầu năm 1943. Đây là truyện ngắn xuất sắc về người nông dân trong xã hội phong kiến của Nam Cao.
Phương thức biểu đạt
Phương thức biểu đạt của tác phẩm Lão Hạc: Tự sự, miêu tả, biểu cảm.
Bố cục
Phần 1: Từ đầu đến “cũng xong” – Lão Hạc kể chuyện bán chó và nhờ ông giáo hai việc.
Phần 2: Tiếp theo đến “đáng buồn” – Cuộc sống của lão sau khi bán chó.
Phần 3: Còn lại – Cái chết của lão Hạc.
Giá trị nội dung
Qua tác phẩm Lão Hạc, tác giả đã thể hiện sự chân thực và cảm động về số phận đau thương của người nông dân trong xã hội phong kiến cũ. Tác phẩm ca ngợi những phẩm chất cao quý của họ và thể hiện sự yêu thương trân trọng của Nam Cao đối với những người nông dân.
Giá trị nghệ thuật
Nam Cao đã thể hiện tài năng nghệ thuật trong việc miêu tả tâm lý nhân vật, cách kể chuyện giản dị, tự nhiên chân thực. Giọng điệu linh hoạt và tình huống độc đáo làm nên sức hấp dẫn của tác phẩm.
Phân tích nội dung Lão Hạc
Tác phẩm Lão Hạc khắc họa một cách sâu sắc hình ảnh người nông dân nghèo khổ, cùng quẫn nhưng giàu lòng yêu thương và tự trọng. Qua đó phản ánh thực trạng xã hội thực dân phong kiến đương thời.
Tình cảnh nghèo khổ, cùng quẫn của lão Hạc
Lão Hạc sống trong cảnh nhà nghèo, vợ chết, con trai bỏ đi đồn điền cao su. Lão phải làm thuê để kiếm ăn qua ngày.
Sau khi ốm, lão tiêu hết tiền dành dụm, không có việc làm nên phải bán con chó. Cuộc sống nghèo khổ, cùng quẫn và cô đơn phản ánh thực trạng của lớp người nông dân nghèo khổ trước Cách mạng tháng Tám.
Tình cảm của lão Hạc dành cho con trai
Lão Hạc thể hiện tình cảm cha con sâu sắc khi nhờ ông giáo giữ hộ ba sào vườn cho con trai. Lão còn gửi 30 đồng để lo hộ đám tang cho mình.
Điều này cho thấy lão là người cha tốt, cao thượng, giàu đức hi sinh. Dù nghèo khổ nhưng lão vẫn giữ lòng tự trọng cao quý.
Tình cảm của lão Hạc đối với cậu Vàng
Trước khi bán con chó Vàng, lão phải suy tính, đắn đo nhiều lần, coi đó là việc rất hệ trọng. Sau khi bán, lão cố làm ra vui vẻ nhưng “cười như mếu, mắt ầng ậc nước”.
Tác giả sử dụng các từ tượng hình, tượng thanh, động từ có sức gợi tả cao để biểu hiện chân thực nỗi đau đớn, hối hận, xót xa của lão. Điều này thể hiện một con người sống tình nghĩa, thuỷ chung, có nhân cách cao quý.
Cái chết của lão Hạc và ý nghĩa
Lão Hạc chuẩn bị chu đáo cho cái chết của mình: làm văn tự, gửi tiền lo ma chay, nhờ ông giáo trông nom vườn. Lão chủ động và tự nguyện tìm đến cái chết.
Cái chết xuất phát từ tình cảnh đói khổ, túng quẫn, từ tình yêu thương con và lòng tự trọng đáng kính. Đây là sự phản ánh thực trạng xã hội thực dân phong kiến đương thời.
Nghệ thuật xây dựng nhân vật và tình huống
Nam Cao đã xây dựng tình huống truyện đầy bất ngờ, có tác dụng “đánh lừa” người đọc. Cái chết được miêu tả bằng loạt từ tượng hình và tượng thanh liên tiếp, gợi tả về một cái chết dữ dội và thê thảm.
Tình huống truyện được đẩy lên đến đỉnh điểm khi lão tự giải thoát bằng cách tự trừng phạt mình. Điều này tạo nên sức hấp dẫn và tính nghệ thuật cao của tác phẩm.
Tác phẩm Lão Hạc là kiệt tác văn học phản ánh số phận người nông dân và khẳng định nhân phẩm cao quý. Tác phẩm góp phần giáo dục lòng yêu thương, trân trọng những con người lao động nghèo khổ.