Tác phẩm Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu của Hồ Chí Minh là truyện ngắn được viết bằng tiếng Pháp vào đầu những năm 20 của thế kỉ XX. Tác phẩm khắc họa sự đối lập giữa kẻ thù và anh hùng qua hình tượng toàn quyền Va-ren và chí sĩ Phan Bội Châu.
Thông tin tác giả Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu
Tác giả của tác phẩm Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu là Hồ Chí Minh (1890 – 1969), ông là nhà yêu nước, nhà cách mạng vĩ đại của dân tộc Việt Nam.
- Tên khai sinh: Nguyễn Sinh Cung, lúc trưởng thành có tên là Nguyễn Tất Thành hay Nguyễn Ái Quốc
- Quê quán: làng Sen, xã Kim Liên, huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An
- Gia đình: nhà Nho nghèo có tinh thần yêu nước
- Danh hiệu: được UNESCO công nhận là Anh hùng giải phóng dân tộc Việt Nam, nhà văn hóa lớn
- Quan điểm sáng tác: Văn chương là vũ khí chiến đấu phục vụ sự nghiệp cách mạng, chú trọng tính chân thực, tính dân tộc
Thông tin tác phẩm Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu
Tác phẩm Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu thuộc thể loại truyện ngắn, được viết bằng tiếng Pháp và thể hiện tài năng trào phúng của Hồ Chí Minh.
Thể loại
Truyện ngắn
Xuất xứ/Hoàn cảnh ra đời
Tác phẩm được Phạm Huy Thông dịch, trích trong Hồ Chí Minh toàn tập, tập 2 (1924-1929). Tác phẩm Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu là truyện ngắn trong tập Truyện kí Nguyễn Ái Quốc, viết bằng tiếng Pháp đầu những năm 20 của thế kỉ XX ở Pháp.
Phương thức biểu đạt
Phương thức biểu đạt của tác phẩm Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu: tự sự, miêu tả, biểu cảm.
Bố cục
Tác phẩm được chia thành 5 phần rõ ràng:
- Phần 1: Mở đầu câu chuyện
- Phần 2: Trò lố 1 (Va-ren tuần du Sài Gòn)
- Phần 3: Trò lố 2 (Triều đình Huế nghênh tiếp Va-ren)
- Phần 4: Trò lố 3 (Va-ren vào nhà lao thuyết phục Phan Bội Châu hợp tác)
- Phần 5: Kết thúc
Giá trị nội dung
Tác phẩm Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu khắc họa một cách rất sắc nét hai nhân vật với hai tính cách, đại diện cho hai lực lượng xã hội hoàn toàn đối lập nhau. Va-ren là kẻ gian trá, lố bịch, đại diện cho thực dân Pháp phản động ở Đông Dương.
Phan Bội Châu kiên cường, bất khuất, xứng đáng là bậc anh hùng, vị thiên sứ, đáng xả thân vì độc lập, tiêu biểu cho khí phách dân tộc Việt Nam.
Giá trị nghệ thuật
Tác phẩm Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu sử dụng triệt để biện pháp tương phản, đối lập nhằm khắc họa hai hình tượng nhân vật đối lập. Tác giả lựa chọn các chi tiết miêu tả độc đáo, giàu ý nghĩa tượng trưng.
Hình thức ngôn ngữ độc thoại được sáng tạo tài tình. Giọng văn sắc sảo, hóm hỉnh, giàu khả năng liên tưởng, hư cấu.
Phân tích nội dung Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu
Tác phẩm Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu thể hiện tài năng trào phúng độc đáo của Hồ Chí Minh qua việc khắc họa hai nhân vật tiêu biểu. Sau đây là phân tích chi tiết các nội dung chính của tác phẩm.
Nhân vật Va-ren và Phan Bội Châu
| Tiêu chí | Va-ren | Phan Bội Châu |
|---|---|---|
| Địa vị | Toàn quyền Đông Dương | Tù nhân |
| Lai lịch | Đảng viên đảng Xã hội Pháp | Chí sĩ yêu nước chống thực dân Pháp |
| Hành vi | Hứa “sẽ chăm sóc vụ Phan Bội Châu”, tuần du Sài Gòn, dự yến nhận tưởng lệ, vào xà lim bắt tay | Nằm tù |
| Lời nói | Dài dòng, khoác lác | Im lặng |
| Thái độ | Kể cả, ngạo nghễ “tôi biết rõ”, “ông nghe tôi” | Dửng dưng, khinh bỉ (nhếch mép, nhổ vào mặt) |
Cảm hứng trào lộng trong tác phẩm
Nhan đề “Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu” đã hạ bệ một sự kiện chính trị thành “những trò lố” nực cười. Tác giả xây dựng tình huống chuyện trào phúng bằng cách tưởng tượng về cuộc gặp gỡ giữa hai bên, hai lực lượng đối địch.
Chân dung hí họa về quan Toàn quyền Đông Dương được dựng lên một cách sinh động. Ngôn ngữ, giọng điệu mang tính giễu nhại, châm biến, trào phúng rất rõ nét.
Điểm nhìn, ngôn ngữ và giọng điệu
Tác phẩm Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu sử dụng nhiều điểm nhìn khác nhau (người kể chuyện, nhân vật Va-ren, dân chúng, anh lính dõng, nhân chứng thứ hai). Câu chuyện được kể tự nhiên, sinh động gợi ra nhiều tầng nghĩa.
Ngôn ngữ giễu nhại: “Sẽ chăm sóc vụ Phan Bội Châu”. Miêu tả mang sắc thái châm biếm: “hai con mắt của ông Va-ren được thấy hiển hiện cái huyền diệu của một thành phố Đông Dương”.
Các biện pháp nghệ thuật khác như trùng điệp “vẫn bị giam trong tù”, nghịch ngữ, chơi chữ được sử dụng tài tình tạo hiệu ứng hài hước sâu cay.
Tác phẩm Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu thể hiện tài năng trào phúng của Hồ Chí Minh, giúp học sinh hiểu rõ tinh thần yêu nước bất khuất của dân tộc.