Tác phẩm Thần Trụ Trời là một trong những truyện thần thoại tiêu biểu của dân gian Việt Nam, mang đậm tính chất suy nguyên về sự hình thành trời đất. Tác phẩm thể hiện trí tưởng tượng phong phú và niềm tin tâm linh sâu sắc của tổ tiên trong việc giải thích các hiện tượng tự nhiên xung quanh.
Thông tin tác giả Thần Trụ Trời
Tác giả của tác phẩm Thần Trụ Trời là dân gian, thể hiện sự sáng tạo tập thể của cộng đồng qua nhiều thế hệ.
- Tác giả: Dân gian Việt Nam
- Nguồn tham khảo: Theo Nguyễn Đổng Chi trong “Lược Khảo về thần thoại Việt Nam”
- Đặc điểm: Sáng tác tập thể, lưu truyền qua truyền khẩu
- Thời gian: Hình thành từ rất sớm trong lịch sử dân tộc
Thông tin tác phẩm Thần Trụ Trời
Tác phẩm Thần Trụ Trời là truyện thần thoại được lưu truyền khá sớm trong dân gian, giải thích sự hình thành các yếu tố tự nhiên như trời đất, biển, hồ, sông, núi.
Thể loại
Thần thoại suy nguyên
Xuất xứ/Hoàn cảnh ra đời
Truyện thần thoại được lưu truyền khá sớm trong dân gian Việt Nam. Xuất hiện từ thời nguyên thủy khi con người chưa có đủ tri thức để giải thích các hiện tượng tự nhiên.
Phương thức biểu đạt
Phương thức biểu đạt của tác phẩm Thần Trụ Trời là tự sự với những yếu tố kỳ ảo, hoang đường đặc trưng của thần thoại.
Bố cục
- Phần 1: Bối cảnh thần trụ trời xuất hiện (từ đầu… sang núi kia)
- Phần 2: Lý giải sự hình thành trời và đất (tiếp theo… biển cả mênh mông)
- Phần 3: Nguồn gốc của di tích núi Thạch Môn (còn lại)
Giá trị nội dung
Thể hiện sự lý giải của con người dựa vào yếu tố tâm linh, thần kỳ để giải mã các hiện tượng xung quanh cuộc sống. Phản ánh niềm tin và trí tưởng tượng phong phú của tổ tiên.
Giá trị nghệ thuật
Sử dụng thành công yếu tố kỳ ảo hoang đường đặc trưng của thể loại thần thoại. Ngôn ngữ sinh động, hình ảnh cụ thể, dễ hiểu và dễ nhớ.
Phân tích nội dung Thần Trụ Trời
Tác phẩm Thần Trụ Trời được phân tích chi tiết qua từng giai đoạn của quá trình thần tạo nên trời đất, thể hiện tư duy suy nguyên đặc trưng của thần thoại Việt Nam.
Bối cảnh thần trụ trời xuất hiện
Thời điểm ban đầu, trời đất còn hỗn độn, tăm tối, chưa có sự phân chia rõ ràng. Trong bối cảnh đó, tự nhiên xuất hiện một ông thần to lớn có thể “bước một bước từ đỉnh núi này sang đỉnh núi khác”.
Sự xuất hiện này mang tính hoang đường, kỳ ảo, đầy liên tưởng và tưởng tượng phong phú. Thể hiện niềm tin của con người nguyên thủy về sức mạnh siêu nhiên của các vị thần.
Lý giải sự xuất hiện giữa trời và đất
Thần sử dụng những công cụ đặc biệt để tạo nên sự phân chia giữa trời và đất:
- Công cụ: Dùng đầu đội trời lên, tay đào đất đá, đắp thành một cái cột to để chống trời
- Quá trình: “Cột được đắp cao lên chừng nào thì trời tựa như một tấm màn lớn được dâng cao lên chừng nấy”
- Kết quả: Trời đất được phân chia làm hai – “Đất phẳng như cái mâm vuông, trời ở trên như cái bát úp”
Sau đó, thần phá cột đá đi, ném vung đá và đất tạo nên sự đa dạng của địa hình. Hòn đá văng ra tạo thành đảo, chỗ cao chỗ thấp không bằng phẳng tạo thành biển.
Sự lý giải này thể hiện tính phong phú và giàu tưởng tượng trong tư duy của người xưa.
Sự hình thành của núi Thạch Môn
Từ những núi đá mà thần tạo ra đã hình thành nên núi Thạch Môn. Núi này trở thành di tích lịch sử, lưu truyền đến tận ngày nay như một minh chứng cho câu chuyện thần thoại.
Điều này cho thấy sự gắn kết giữa thần thoại và thực tế, giữa truyền thuyết và di tích lịch sử cụ thể.
Tác phẩm Thần Trụ Trời mang giá trị giáo dục sâu sắc, giúp học sinh hiểu về tư duy nguyên thủy và trí tưởng tượng phong phú của tổ tiên.