Tác phẩm Xuân tóc đỏ cứu quốc là một đoạn trích nổi tiếng trong tiểu thuyết “Số đỏ” của nhà văn Vũ Trọng Phụng. Đây là tác phẩm tiêu biểu của dòng văn học hiện thực trào phúng, phê phán sự suy đồi của xã hội thực dân thông qua hình ảnh nhân vật Xuân Tóc Đỏ.
Thông tin tác giả Xuân tóc đỏ cứu quốc
Tác giả của tác phẩm Xuân tóc đỏ cứu quốc là Vũ Trọng Phụng (1912 – 1939), ông là cây bút trào phúng bậc thầy và một trong những đại biểu xuất sắc của xu hướng văn học hiện thực.
- Họ và tên: Vũ Trọng Phụng (1912 – 1939)
- Quê quán: Sinh ra ở Mỹ Hào, Hưng Yên nhưng lớn lên và sinh sống tại Hà Nội
- Gia đình: Cha là Vũ Văn Lân làm thợ điện ở Ga-ra Charles Boillot, mẹ là bà Phạm Thị Khách
- Học vấn: Học hết tiểu học tại trường Hàng Vôi, phải thôi học từ 14 tuổi để đi làm kiếm sống
- Đặc điểm sáng tác: Cây bút trào phúng bậc thầy, đại biểu xuất sắc của xu hướng văn học hiện thực
- Tác phẩm tiêu biểu: Cạm bẫy người (1933), Kĩ nghệ lấy Tây (1934), Số đỏ (1936), Giông tố (1936), Vỡ đê (1936)…
Thông tin tác phẩm Xuân tóc đỏ cứu quốc
Tác phẩm Xuân tóc đỏ cứu quốc là một đoạn trích tiêu biểu thể hiện tài năng trào phúng của Vũ Trọng Phụng trong việc phê phán xã hội.
Thể loại
Tiểu thuyết
Xuất xứ/Hoàn cảnh ra đời
Tác phẩm Xuân tóc đỏ cứu quốc được trích trong tiểu thuyết “Số đỏ”, NXB Văn học, Hà Nội, 1988, tr187 – 193.
Phương thức biểu đạt
Phương thức biểu đạt của tác phẩm Xuân tóc đỏ cứu quốc: tự sự, miêu tả, biểu cảm.
Bố cục
Đoạn trích được chia thành 3 phần chính:
- Phần 1: Tình hình chuẩn bị cho cuộc thi đấu thể thao đặc biệt
- Phần 2: Diễn biến kịch tính của “ván quần” giữa Xuân Tóc Đỏ và quán quân quần vợt Xiêm La
- Phần 3: Màn hùng biện của Xuân Tóc Đỏ và sự tung hô của dân chúng
Giá trị nội dung
Tác phẩm Xuân tóc đỏ cứu quốc phơi bày những mặt trái, mặt nhố nhăng của hiện thực thời đó. Qua đó cho thấy xã hội đương thời đầy rẫy những biểu hiện tha hoá, suy đồi, dường như vô phương cứu chữa.
Giá trị nghệ thuật
Qua việc xây dựng tình huống li kì, kịch tính, Vũ Trọng Phụng đã thể hiện một cảm quan hiện thực sắc bén. Tác giả nhận ra tính chất trò hề của những sự kiện được quảng bá rầm rộ với vô số mĩ từ.
Phân tích nội dung Xuân tóc đỏ cứu quốc
Tác phẩm Xuân tóc đỏ cứu quốc được phân tích chi tiết qua các khía cạnh quan trọng về tình huống truyện và nhân vật chính.
Tình huống truyện
Hai nhà quán quân cũ là Hải và Thụ mất tích, dẫn đến nguy cơ trận chung kết quần vợt phải hoãn. Điều này tạo cơ hội cho Xuân Tóc Đỏ được ra sân tỉ thí với quán quân Xiêm La.
Xuân Tóc Đỏ thắng điểm quán quân Xiêm La, vô tình đẩy hai nước Việt, Xiêm đến miệng hố chiến tranh. Đây là tình trạng nguy cấp phải giải quyết kịp thời, như kíp nổ cần được tháo ngòi ngay lập tức.
Tình huống Xuân Tóc Đỏ đổi thắng thành thua hiển nhiên là tình huống cực kì phi lí. Điều này thể hiện sự cao tay của tác giả trong việc sử dụng thủ pháp phóng đại để phê phán hiện thực.
Qua việc xây dựng tình huống này, Vũ Trọng Phụng đã thể hiện một cảm quan hiện thực sắc bén, khi nhận ra tính chất trò hề của những sự kiện được quảng bá rầm rộ với vô số mĩ từ.
Nhân vật Xuân Tóc Đỏ
Đặc điểm nhân vật
Xuân Tóc Đỏ là một kẻ có “số đỏ” đặc biệt, mỗi lần rơi vào tình thế ngặt nghèo lại là một lần đạt được cơ hội “thăng tiến” khó ngờ. Chính xã hội đảo điên đã tạo cơ hội cho Xuân – một kẻ “hạ lưu” vô học nhưng láu cá – chui sâu, leo cao và đạt đến địa vị “tót vời”.
Bài “hùng biện” của Xuân Tóc Đỏ
Nội dung “bài” hùng biện của Xuân và ngôn ngữ được hắn sử dụng cho thấy sự lên ngôi của tư duy vỉa hè. Đây là sự thể hiện của ngôn ngữ vỉa hề trong các diễn ngôn của một số “đấng bậc”.
Với “bài” hùng biện của mình, không chỉ Xuân mà cả những kẻ tiếp tay cho Xuân đang thực hiện việc đánh tráo khái niệm. Họ sử dụng những từ biểu đạt các giá trị thiêng liêng để gán cho hành động của Xuân một ý nghĩa đẹp đẽ.
Đó là một biểu hiện của việc các giá trị trong xã hội bị đánh lộn sòng.
Cảnh Xuân Tóc Đỏ hùng biện có dáng dấp của một màn hài kịch: nó vỗ vào ngực, nó đấm tay xuống không khí, nó giơ cao tay lên, nó đập tay xuống. Điều này thể hiện rõ cảm quan của Vũ Trọng Phụng về hiện thực – tất cả những gì đang diễn ra trong xã hội đều là một tấn trò não nuột, xen lẫn bi và hài.
Tác phẩm Xuân tóc đỏ cứu quốc là bài học quý giá giúp học sinh nhận thức về nghệ thuật trào phúng và khả năng phê phán hiện thực sắc bén của Vũ Trọng Phụng.